Roken tijdens de zwangerschap

Bij een zwangerschap krijgt de ongeboren baby zuurstof en voedingsstoffen uit het bloed van de moeder. Dat gaat via de navelstreng. Als de moeder rookt, komen de schadelijke stoffen van de rook in haar bloed. Zo kunnen deze schadelijke stoffen ook bij de ongeboren baby komen. Ook krijgt de baby minder zuurstof en voedingsstoffen als de moeder rookt. Welke gevolgen dit kan hebben voor de moeder, de bevalling en het kindje vertellen we op deze pagina.

Wat zijn de gevolgen van roken tijdens de zwangerschap?

Iemand die rookt tijdens de zwangerschap:

heeft meer kans op problemen met de placenta (moederkoek). Via de placenta krijgt de baby zuurstof. Door te roken kan de placenta eerder loslaten
heeft meer kans op een miskraam
heeft meer kans op een doodgeboren baby
heeft meer kans dat de baby te vroeg wordt geboren. Ook kan de baby te licht zijn bij de bevalling. Dit maakt de bevalling niet makkelijker maar meestal moeilijker, omdat de baby zwakker is

De ongeboren baby:

heeft meer kans om een hazenlip of een andere afwijking te krijgen
heeft meer kans op problemen met de longen, zoals astma
heeft meer kans om plotseling te overlijden vóórdat hij of zij 1 jaar oud is (wiegendood)
heeft meer kans op oorontstekingen
heeft meer kans om te dik te worden op latere leeftijd (overgewicht)
heeft meer kans om problemen te krijgen met emoties of gedrag
heeft meer kans om later ook verslaafd te raken aan roken of iets anders

Meer informatie over roken tijdens de zwangerschap kun je vinden in de folder ‘Rookvrij zwanger? Dat bevalt beter!’

Miskraam en wiegendood

Van elke 10 zwangerschappen eindigt er 1 in een miskraam. In Nederland krijgen elk jaar ongeveer 20.000 vrouwen hiermee te maken. Vrouwen die roken, hebben een grotere kans op een miskraam. Als de moeder tijdens de zwangerschap rookt, gaat de baby ook vaker dood tijdens de geboorte of na de geboorte. Bijvoorbeeld aan wiegendood.

Roken is niet goed voor je eigen gezondheid en die van je baby. Wanneer je niet rookt, hebben jij en je baby minder kans op problemen met de gezondheid.

Vroeggeboorte

Roken vergroot de kans op een vroeggeboorte. Dat betekent dat de baby vóór de 37e week van de zwangerschap wordt geboren. Kinderen die te vroeg worden geboren hebben vaak een moeilijke start. Dit komt doordat de organen nog niet helemaal af zijn. Ze kunnen problemen krijgen met hun organen of doorbloeding. Bijvoorbeeld problemen met de hoeveelheid zuurstof in de hersenen en andere belangrijke organen. Ook krijgen ze vaker ontstekingen en raken ze makkelijker onderkoeld. Sommige kinderen krijgen ook problemen met eten.

(Te) laag gewicht baby

Vrouwen die de hele zwangerschap blijven roken, krijgen een baby die zo’n 150-300 gram minder weegt. Regelmatig meeroken leidt tot een 30-60 gram lichtere baby. De bevalling van een te licht kind is moeilijker, omdat het kind zwakker is. De hulpverleners moeten dan sneller ingrijpen. Bijvoorbeeld met een keizersnede of inknippen.

Direct na de bevalling hebben baby’s met een lager geboortegewicht meer moeite om zichzelf warm te houden. Ook hebben ze meer kans op te weinig suiker in het bloed. Op latere leeftijd hebben deze kinderen vaker last van problemen met het gedrag. Vooral als ze in het begin van de zwangerschap niet goed groeiden.

Loslating placenta

Loslating van de placenta betekent dat de moederkoek (placenta) los komt van de wand van de baarmoeder. Normaal laat de placenta pas los van de baarmoeder als de baby geboren is. Maar als iemand rookt is de kans groter dat de placenta loslaat vóór de geboorte. Als dit gebeurt krijgt de baby geen zuurstof meer.

Aangeboren afwijkingen

Als je rookt heeft je baby meer kans op aangeboren afwijkingen. Zoals een hazenlip, hartproblemen of klompvoetjes.

Problemen op de lange termijn voor het kind

De longen van het kind werken minder goed
De hersenen kunnen beschadigd raken door nicotine en te weinig zuurstof in de baarmoeder. De baby heeft dan op latere leeftijd mogelijk meer kans om ADHD of problemen met leren te krijgen. Ook kan het kind minder slim zijn (lagere intelligentie) dan wanneer de moeder niet had gerookt tijdens de zwangerschap
Het kind heeft meer kans om te dik te worden (overgewicht krijgen). Nicotine heeft invloed op de spijsvertering en kan deze bij ongeboren baby’s blijvend veranderen

Hoeveel baby’s overlijden doordat de moeder tijdens de zwangerschap rookt?

In 2021 overleden ongeveer 19 tot 30 baby’s doordat hun moeder tijdens de zwangerschap heeft gerookt. Dit gaat om sterfte tijdens een zwangerschap van ten minste 24 weken en tot 4 weken na de geboorte. Dit heet de perinatale sterfte.

Stoppen met roken

Als je tijdens de zwangerschap stopt met roken, kan dat risico’s voorkomen: zwangere vrouwen die stoppen met roken, bevallen minder vaak te vroeg dan zwangere vrouwen die blijven roken. Ook zijn hun baby’s minder vaak te licht.

Je kan het beste ruim vóór de zwangerschap stoppen met roken. Als je rookt kort vóór de zwangerschap of in het begin van de zwangerschap, heeft je baby namelijk al een hogere kans op aangeboren afwijkingen.

Stoppen met roken is het beste wat je voor een kind kunt doen. Op onze website ikstopnu.nl vind je tips en hulp bij het stoppen met roken. Voor (aanstaande) ouders die roken en willen stoppen is er ook telefonische coaching. Je kunt je aanmelden voor een gratis kennismakingsgesprek bij Rookvrije Ouders.