Een waterpijp bestaat uit verschillende onderdelen. De tabak, steentjes of wiet/hasj legt iemand bovenin in een kommetje. Het kommetje bedekt diegene met aluminiumfolie en een gloeiend kooltje. Daardoor wordt de tabak in het kommetje heet. Onder het kommetje loopt een buis die is verbonden met water in het onderste deel van de waterpijp. 

Het uiteinde van een soepele slang zit vast boven het water. Via het water komt de rook van het kooltje en de verhitte tabak in deze slang. Om de waterpijp te gebruiken zuigt iemand aan de soepele slang.

Iemand kan verschillende soorten rookwaar roken met een waterpijp. Zoals tabak(sbladeren), kruiden- en vruchtenmengsels en stoomstenen met geur. 

Waterpijptabak zonder geur of smaak 

Dit is traditioneel waterpijptabak, een andere naam is tumbak, tunbak of ajami. Het bevat nicotine en bestaat vooral uit gedroogde tabaksbladeren. 

Waterpijptabak met geur of smaak (molasse) 

Dit bestaat uit een mix van tabak met onder andere stroop, honing en suikerriet. De mix wordt een pasta en noemen we molasse. Deze molasse bevat nicotine. Een molasse kan ook verschillende kruiden of gedroogde vruchten bevatten.

Kruiden- en vruchtenmengsels (herbal molasses)

Dit zijn molasses zonder toegevoegde tabaksbladeren. Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat deze ‘herbal molasses’ soms toch nicotine bevatten.

Stoomsteentjes 

Stoomsteentjes zijn steentjes met geur. Deze geur verdampt in een waterpijp. De stoomsteentjes zijn verkrijgbaar met en zonder nicotine en in verschillende geuren. 

Wiet of hasj

Wiet of hasj kan iemand ook gebruiken in een waterpijp.

Lees hier meer over wiet en hasj.  

Het roken van tabak via een waterpijp is net zo slecht als het roken van een sigaret. In de rook van een waterpijp zitten veel zware metalen, zoals lood. En er zitten ook andere slechte stoffen voor je gezondheid in, zoals koolmonoxide en teer.

Vergiftiging

Bij het roken van een waterpijp komt de giftige stof koolmonoxide vrij. Als iemand lange tijd achter elkaar een waterpijp rookt, kan dit zorgen voor een vergiftiging met deze stof. Dan merk diegene bijvoorbeeld dat hij of zij duizelig wordt, hoofdpijn krijgt of zelfs flauwvalt.

Waterpijp roken duurt langer

Het roken van een waterpijp duurt vaak veel langer dan het roken van een sigaret. Onderzoek laat zien dat iemand daarom ruim 40 keer zoveel rook binnen krijgt bij het roken van waterpijp dan bij het roken van een sigaret.

Gevolgen voor de gezondheid

Er is niet zoveel bekend over de risico’s van het roken van waterpijp op de gezondheid. Onderzoekers denken dat waterpijp roken kanker en ziektes van de luchtwegen en de hart- en bloedvaten kan geven. Maar het is niet duidelijk of deze gevolgen alleen komen door het roken van waterpijp of door het roken van waterpijp én sigaretten.

Meer risico’s zijn te lezen in de factsheet over de waterpijp. 

Het gebruik van de waterpijp en de sigaret verschilt op verschillende manieren.

• De waterpijp gebruiken mensen meestal af en toe, terwijl mensen sigaretten vaak elke dag roken;
• Het roken van een waterpijp duurt vaak 20 tot 80 minuten, het roken van een sigaret een paar minuten;
• Met de waterpijp zijn langere, diepere trekjes te nemen dan bij het roken van een sigaret;
• Bij het roken van waterpijp ademt iemand meer tabaksrook en nicotine in dan bij het roken van 1 sigaret.

Uit onderzoek blijkt dat het roken van een waterpijp vooral sociaal is. Maar ook traditie en smaak spelen een rol. Net als het idee dat waterpijp roken minder slecht voor de gezondheid is dan het roken van sigaretten. 

Traditie

Het roken van waterpijp is in sommige culturen een hele oude traditie. Het is een sociaal moment waarbij mensen samen rond de pijp (of meerdere pijpen) zitten. De mensen die aanwezig zijn nemen er zo nu en dan een trekje van en bespreken daarbij de dag met elkaar.

Sociale activiteit onder jongeren

De laatste jaren gebruiken meer jongeren de waterpijp. We zien dit in westerse en in niet-westerse landen. Onderzoek uit de Verenigde Staten laat zien dat jongeren het roken van de waterpijp vooral zien als een sociale activiteit en dat gebruik vooral met vrienden plaatsvindt.

Nee, via kruidenmengsels komen ook gevaarlijke stoffen vrij. Van stoomsteentjes is nog geen onderzoek bekend.

Kruidenmengsels

Naast waterpijptabak is de waterpijp ook te roken met een kruidenmengsel. Dit mengsel heet ‘Herbal Molasses’. Het bevat suiker en fruitsmaakjes en geen nicotine en teer. Uit Amerikaans onderzoek komt dat er bij het roken van Herbal Molasses ook gevaarlijke stoffen vrijkomen. Dit zijn de stoffen koolmonoxide en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s).

Stoomsteentjes

Een andere keuze voor waterpijptabak zijn stoomsteentjes, ook wel ‘Shiazo Steam Stones’ of poreuze stenen genoemd. Dit zijn kleine steentjes met een sterke geur die verdampt tijdens het roken. Er is geen onderzoek bekend naar de dampsteentjes. Het risico van het gebruik van stoomsteentjes is dus niet bekend.

In Nederland wordt de waterpijp voornamelijk gebruikt door jongeren en jongvolwassenen. Bekijk hier de meest recente cijfers over het gebruik van de waterpijp onder scholieren.

Het gebruik van de waterpijp wordt vaak gezien als een gezellige activiteit, maar hierbij komen dezelfde schadelijke stoffen vrij als bij het roken van gewone sigaretten.

Reden om waterpijp te roken

Waterpijp wordt vooral gerookt, omdat mensen het gezellig vinden. Meerdere mensen kunnen tegelijkertijd aan een waterpijp gebruiken.

In Nederland zijn honderden shisha-lounges waar mensen waterpijp kunnen roken. Toch roken mensen de waterpijp vaker thuis.

Waterpijp met tabak

Voor een waterpijp met tabak gelden dezelfde regels als voor andere tabaksproducten. Zo is het gebruik verboden in openbare ruimten, ook in de horeca en shisha-lounges. Producten voor de waterpijp kunnen mensen kopen vanaf 18 jaar. 

Waterpijp met kruidenmengsels

Het roken van een waterpijp zonder tabak is niet verboden in openbare ruimten. Maar ook bij het roken van waterpijp zonder tabak kunnen er giftige stoffen vrij komen. Daarom heeft de overheid ook regels gemaakt voor waterpijp met kruidenmengsels. Zo is het verplicht op verpakkingen te zetten dat het slecht is voor de gezondheid. Ook zijn de kruidenmengsels pas te koop vanaf 18 jaar. 

Meer over de wet en de waterpijp is te lezen in de factsheet over de waterpijp.